Bài giảng Khoa học tự nhiên Lớp 7 Sách Kết nối tri thức - Bài 14: Phản xạ âm

Nội dung tài liệu: Bài giảng Khoa học tự nhiên Lớp 7 Sách Kết nối tri thức - Bài 14: Phản xạ âm

1. KIỂM TRA BÀI CŨ Câu 1: Âm có thể truyền qua được những môi trường nào và âm không thể truyền qua được môi trường nào ? Trả lời: Âm có thể truyền được qua môi trường chất rắn, lỏng, khí và không truyền được trong chân không. Câu 2: So sánh vận tốc truyền âm trong chất rắn, chất lỏng, chất khí? Trả lời: Vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng, trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí.
2. Trong cơn dông. khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau đó còn nghe thấy tiếng ì ầm kéo dài, gọi là tiếng sấm rền. Tại sao lại có tiếng sấm rền?
3. Đứng trong một hang động lớn (động hương tích ở Hà Tây, hang Đầu Gỗ ở Hạ Long, động Phong Nha ở Quảng Bình, ), nếu nói to thì sau đó em sẽ nghe được tiếng nói của chính mình vọng lại. Đó là tiếng vang.
4. ĐỘNG HƯƠNG TÍCH Ở HÀ TÂY
5. HANG ĐẦU GỖ Ở HẠ LONG
6. ĐỘNG PHONG NHA Ở QUẢNG BÌNH
7. Vách đá Âm dội lại 1 2 Âm trực tiếp Vậy ta nghe được tiếng vang trong hang động khi nào? Ta nghe được tiếng vang khi âm truyền đến vách đá dội lại đến tai ta chậm hơn âm truyền trực tiếp đến tai một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.
8. Vách đá ÂmÂm phản dội lại xạ 1 2 Âm trực tiếp Âm dội lại khi gặp một mặt chắn gọi là gì? Âm dội lại khi gặp một mặt chắn gọi là âm phản xạ
9. Vách đá ÂmTiếng phản vang xạ 1 2 Âm trực tiếp Tiếng vang là gì? Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây
10. * Chú ý: Nếu âm phản xạ cách âm trực tiếp nhỏ hơn 1/15 giây thì ta không phân biệt được hai âm này, nên không nghe được tiếng vang. C1: Em đã từng nghe được tiếng vang ở đâu? Vì sao em nghe được tiếng vang đó? Trả lời: Ta nghe được tiếng vang vùng có núi, giếng sâu, trong phòng rộng . vì ta phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm truyền đến núi, tường, mặt nước giếng rồi dội lại đến tai ta.
11. C2:. Tại sao trong phòng kín ta thường nghe thấy âm to hơn so với khi ta nghe chính âm đó ở ngoài trời? Trả lời: Vì ở ngoài trời ta chỉ nghe được âm phát ra, còn ở trong phòng kín ta nghe được âm phát ra và âm phản xạ từ tường cùng một lúc nên nghe thấy âm to hơn.
12. C3: Khi nói to trong phòng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to như vậy trong phòng nhỏ thì không nghe được tiếng vang. a.Trong phòng nào có âm phản xạ? b.Tính khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang. Biết vận tốc âm trong không khí là 340m/s.
13. a. Trong cả 2 phòng đều có âm phản xạ. b. Để nghe tiếng vang thời gian ©m truyền đi từ chç người nãi đến bức tường là: t=(1/15 ):2=1/30 (s) S=v.t=340 x 1/30=11,33 (m) Vậy khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe s được tiếng vang là 11,33m
14. Kết luận: Cã tiếng vang khi ta nghe thấy ©m phản xạ c¸ch ©m ph¸t ra một khoảng thời gian Ýt nhất là 1/15 gi©y. GD BVMT: Khi thiết kế các rạp hát, cần có biện pháp để tạo ra độ vọng hợp lí để tăng cường âm, nhưng nếu tiếng vọng kéo dài sẽ làm âm nghe không rõ, gây cảm giác khó chịu.
15. Thí nghiệm Hình 14.2
16. Vật như thế nào thì phản xạ âm tốt, vật như thế nào thì phản xạ âm kém? - Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém). - Những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém.
17. C4:. Trong những vật sau đây: Miếng xốp Mặt gương Áo len Mặt đá hoa Ghế đệm mút Cao su xốp Tấm kim loại Tường gạch Vật nào phản xạ âm tốt, vật nào phản xạ âm kém? Vật phản xạ âm tốt Vật phản xạ âm kém
18. Trong cơn dông. khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau đó còn nghe thấy tiếng ì ầm kéo dài, gọi là tiếng sấm rền. Tại sao lại có tiếng sấm rền? Tiếng sấm rền chính là âm phản xạ của tiếng sấm khi gặp các mặt chắn khác nhau như các đám mây, mặt đất dội lại đến tai ta sau các khoảng thời gian khác nhau.
19. C5: Trong nhiều phòng hòa nhạc, phòng chiếu bóng, phòng ghi âm, người ta thường làm tường sần sùi và treo rèm nhung để làm giảm tiếng vang. Hãy giải thích tại sao? Trả lời: Làm tường sần sùi, treo rèm nhung để hấp thụ âm tốt hơn nên giảm tiếng vang, âm nghe được rõ hơn.
20. C6: Khi muốn nghe rõ hơn người ta thường đặt bàn tay khum lại, vào vành tai (hình 14.3), đồng thời hướng tai về phía nguồn âm. Hãy giải thích tại sao? Trả lời: Mỗi khi khó nghe, người ta thường làm như vậy để hướng âm phản xạ từ tay đến tai ta giúp ta nghe được đồng thời âm phản xạ và âm trực tiếp nên âm nghe được rõ hơn.
21. C7: Người ta thường sử dụng sự phản xạ của siêu âm để xác định độ sâu của biển. Giả sử tàu phát ra siêu âm và thu được âm phản xạ của nó từ đáy biển sau 1 giây như hình bên . Tính gần đúng độ sâu của đáy biển, biết vận tốc truyền âm trong nước là 1500m/s?
22. Trả lời: Thời gian ©m truyền từ đ¸y tàu đến đ¸y biển là: t = 1/2 =0,5(s) Độ s©u của đ¸y biển là: S = v.t = 1500. 0,5 = 750 (m) Vậy s©u của đ¸y độ biển là 750m.
23. C8 : Hiện tượng phản xạ âm được sử dụng trong những trường hợp nào dưới đây ? A. Trồng cây xung quanh bệnh viện. B. Xác định độ sâu của biển. C. Làm đồ chơi “điện thoại dây”. D. Làm tường phủ dạ, nhung.
24. Vật cứng có bề mặt nhẵn Âm dội lại khi gặp mặt Vật mềm chắn có bề mặt gồ ghề Âm phản xạ cách âm trực tiếp ít nhất 1/15 giây
25. Em có biết: * Dơi phát ra siêu âm, khi gặp con mồi thì âm phản xạ lại. Dơi sẽ tính toán thời gian từ lúc phát ra âm đến lúc nhận âm để xác định vị trí con mồi. Đặc biệt con dơi còn có thể sử dụng phản xạ của siêu âm để tránh chướng ngại vật khi bay. Vì vậy có người còn nói rằng: “Dơi nhìn được trong bóng tối” * Ngoài ra dơi còn biết được nếu tai trái nhận âm phản xạ trước tai phải thì con mồi đang chuyển động sang trái. Nhờ vậy dơi còn nhận ra hướng di chuyển của con mồi. Một số động vật khác như: Cá heo, cá voi, chó biển cũng có cơ quan định vị bằng siêu âm