Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 Sách Cánh diều - Tiết 9: Thực hành Tiếng Việt (Từ ngữ địa phương) - Trường THCS Lộc Hòa

Nội dung tài liệu: Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 Sách Cánh diều - Tiết 9: Thực hành Tiếng Việt (Từ ngữ địa phương) - Trường THCS Lộc Hòa

1. Tiết 9 THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT ( Từ ngữ địa phương)
2. KHỞI ĐỘNG Yêu cầu: Tìm từ ngữ biểu đạt hình ảnh sau: Trò chơi - Từ dùng phổ biến trong toàn dân - Từ chỉ dùng ở một hoặc một số địa “NHÌN phương HÌNH ĐOÁN CHỮ”
3. Hình ảnh sự vật Từ biểu thị dùng rộng rãi dứa củ sắn cá quả lợn bưởi ngô trong toàn dân Từ biểu thị chỉ thơm củ khoai cá chuối, heo bòng bắp, bẹ dùng ở mì cá lóc một số địa phương
4. I. Lí thuyết Tiếng Việt vừa có tính thống nhất cao vừa có tính đa dạng. Tính đa dạng của tiếng Việt thể hiện chủ yếu ở mặt ngữ âm và từ vựng: Về mặt Một từ ngữ có thể phát âm không ngữ âm giống nhau ở các vùng miền. Về mặt Các miền khác nhau có những từ từ vựng mang tính địa phương.
5. I. Lí thuyết Phù hợp với bối cảnh mà tác phẩm miêu tả Việc sử dụng từ địa phương trong TPVH Tạo sắc thái gần gũi, thân mật Tuy nhiên, việc sử dụng từ ngữ địa phương cần có chừng mực, nếu không sẽ gây khó khăn cho người đọc và hạn chế sự phổ biến của tác phẩm.
6. II. LUYỆN TẬP BÀI TẬP 1: Tìm và giải thích nghĩa của các từ địa phương trong những câu dưới đây (ở đoạn trích "Người đàn ông cô độc giữa rừng" của Đoàn Giỏi). Các từ đó được sử dụng ở vùng miền nào và chúng có tác dụng gì trong việc phản ánh con người, sự vật? Câu văn Từ địa Vùng Tác dụng phương miền a. Tía thấy con ngủ say, tía không gọi. tía Phản ánh cụ thể, b. Điều đó, má nuôi tôi quả quyết má sinh động đặc điểm con người c. Chú em cầm hộ lọ muối chỗ vách kia Nam qua, giùm và sự vật địa đưa giùm qua chút! phương, tạo sắc d. Bả không thua anh em ta một bước nào bả thái Nam bộ gần đâu. gũi, giản dị.
7. Bài tập 2: SGK/26 Những từ nào trong các câu sau đây là từ địa phương? Chúng được sử dụng ở vùng miền nào? Giải thích nghĩa của các từ địa phương đó và nêu tác dụng của việc sử dụng chúng trong đoạn trích "Dọc đường xứ Nghệ" của Sơn Tùng. a. Ai tưởng tượng ra đầu tiên hình dáng các hòn núi nớ hẳn là mắt tiên, cha nhể? b. Đền ni thờ một ông quan đời nhà Lý đó, con ạ. c. Việc đời đã dớ dận, mi lại "thông minh" dớ dận nốt.
8. Bài tập 2: sgk/26 a. nớ - kia; nhể- nhỉ. b. ni- này; c. + dớ dận: dớ dẩn, vớ vẩn; + mi- mày. - Từ địa phương miền Trung. -Tác dụng: + Phản ánh cụ thể, chân thật, sinh động đặc điểm con người và sự vật địa phương. + Thể hiện cách nói của người dân miền Trung, tạo sắc thái thân mật, gần gũi.
9. AI NHANH HƠN Bài tập 3: SGK/26 TRÒ Thực hiện nhiệm vụ phần a. CHƠI
10. Bài tập 3: SGK/26 lo lắng, lạnh lùng, long lanh, lành lạnh, lấp lánh a. Từ có tiếng no nê, nao núng, nằng nặc, nõn nà, nuồn nuột, não chứa phụ âm l, nùng, nong nóng n, v vội vàng, vắng vẻ, vi vu, vun vút, vàng vọt, vèo vèo b. Từ có tiếng bàn bạc, bền bỉ, ngăn cản, bạn bè, bần bật, chứa vần với âm cuối là n, t bắt bớ, luật lệ, bắt bẻ, bát ngát Thanh hỏi: tỉ mỉ, đo đỏ, nghỉ ngơi, lanh lảnh, khúc c. Từ có tiếng khuỷu, luẩn quẩn,, lẩm cẩm. chứa các thanh hỏi, thanh ngã Thanh ngã: nghĩ ngợi, mĩ mãn, ngẫm nghĩ, lẫm chẫm
11. III. VẬN DỤNG Bài tập 4: SGK/26 Viết một đoạn văn khoảng 5-7 dòng, trình bày ý kiến của em về tác dụng của việc sử dụng các từ ngữ địa phương trong một văn bản mà em đã học hoặc đã đọc.
12. BẢNG KIỂM Tiêu chí đánh giá Có Không Mức điểm ( Mỗi tiêu chí 1,0 điểm) 1. Đảm bảo hình thức đoạn văn. 2. Đảm bảo số dòng. 3. Đúng chủ đề. 4. Ý kiến sâu sắc. 5. Có sử dụng từ địa phương. 6. Chữ viết đúng chính tả. 7. Câu văn có sự liên kết. 8. Trình bày rõ ràng, sạch đẹp. 9. Văn viết có cảm xúc. 10. Lập luận chặt chẽ, hợp lí, thuyết phục.
13. VẬN DỤNG Bài tập về nhà: Thực hiện ở nhà bài tập dự án: Thiết kế trò chơi “Thử tài của bạn ” để báo cáo vào đầu buổi học sau: + Sưu tầm lời hát, lời thơ, câu văn có từ địa phương. + Tìm từ địa phương và tìm ý nghĩa, chỉ rõ đó là ngôn ngữ miền nào?.